Διάλεξη του καθηγητή Γιώργου Μπαμπινιώτη στο Ναύπλιο

O Καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Μπαμπινιώτης θα μιλήσει την Τετάρτη 20 Απριλίου (8 μμ) στο Βουλευτικό στο Ναύπλιο.

Η διάλεξη διοργανώνεται από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Χάρβαρντ στα πλαίσια της ενότητας «Παγκοσμιοποίηση και τοπικά ιδιώματα: πολιτισμικές και θεσμικές αλληλεπιδράσεις».

Θέμα της διάλεξης του κ. Μπαμπινιώτη: «Μονογλωσσία έναντι γλωσσικής πολυμορφίας: η σημασία τής μητρικής γλώσσας».

Σύντομη περίληψη της διάλεξης

Ο καθηγ. Γ. Μπαμπινιώτης υποστηρίζει ότι στο πλαίσιο μιας «γλωσσικής οικολογίας», η οποία διέπει τον κόσμο τής γλώσσας, η φυσική για τον άνθρωπο κατάσταση είναι «η γλωσσική πολυμορφία», που καταξιώνει και κάθε μητρική γλώσσα.

Η πρακτική επικοινωνιακή ανάγκη που οδηγεί τους ανθρώπους να καταφεύγουν στην εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν δικαιολογεί την καθιέρωση μίας και μόνο «γλώσσας συναλλαγών» (lingua franca). Η «μονογλωσσία», η κυριαρχία μίας μόνο ξένης γλώσσας, καταλήγει σε αποκλεισμό όλων των άλλων γλωσσών, αποτελώντας μια μορφή «γλωσσικού ηγεμονισμού» που αποβαίνει εις βάρος α) των πολιτισμών που εκφράζονται από τις επιμέρους φυσικές γλώσσες β) τής μητρικής γλώσσας η οποία αποτελεί τη βάση και τής γνώσης ξένων γλωσσών. Αντίθετα, η επιλογή μεταξύ περισσοτέρων τής μίας ξένων γλωσσών καταλήγει σε πολιτισμικό πλούτο και σε περισσότερες οπτικές γωνίες θέασης τού κόσμου.

Το τρίπτυχο «γλώσσα – νόηση – κόσμος» εδράζεται στη μητρική γλώσσα κάθε λαού που αρχίζει με την κατάκτηση τής μητρικής γλώσσας και συνεχίζει διά βίου με τον εμπλουτισμό τής μητρικής γλώσσας. Ο καθηγ. Μπαμπινιώτης διδάσκει ότι πρέπει να συνειδητοποιηθεί ευρύτερα ότι η ποιότητα γλώσσας οδηγεί σε ποιότητα σκέψης και σε ποιότητα αντίληψης τού κόσμου.

Ζούμε ανάποδα

                                                                                                                Ζούμε ανάποδα

Έχουμε ψηλότερα κτίρια αλλά χαμηλότερη αυτοπεποίθηση, φαρδύτερους αυτοκινητόδρομους αλλά στενότερες απόψεις, ξοδεύουμε περισσότερα αλλά έχουμε λιγότερα, αγοράζουμε περισσότερα αλλά απολαμβάνουμε λιγότερα. Έχουμε μεγαλύτερα σπίτια και μικρότερες οικογένειες, περισσότερες ανέσεις και λιγότερο χρόνο. Έχουμε περισσότερα πτυχία, αλλά λιγότερη λογική, περισσότερες γνώσεις αλλά λιγότερη κρίση. Περισσότερους εμπειρογνώμονες και ακόμη περισσότερα προβλήματα. Έχουμε περισσότερες συσκευές, αλλά παίρνουμε μικρότερη ικανοποίηση, περισσότερα φάρμακα αλλά λιγότερη υγεία, παίρνουμε περισσότερες βιταμίνες αλλά βλέπουμε λιγότερα αποτελέσματα.

Πίνουμε πολύ, καπνίζουμε πολύ, ξοδεύουμε πολύ, γελάμε λίγο, οδηγούμε γρήγορα, θυμώνουμε γρήγορα, μένουμε ξύπνιοι ως αργά, σηκωνόμαστε κουρασμένοι, διαβάζουμε πολύ σπάνια, παρακολουθούμε πολύ τηλεόραση και προσευχόμαστε σπάνια.

Έχουμε πολλαπλασιάσει τα υπάρχοντά μας αλλά μειώσαμε τις αξίες μας, πετάμε με αεροπλάνα για να φτάσουμε κάπου γρήγορα να κάνουμε λιγότερα και να επιστρέψουμε νωρίτερα. Υπογράφουμε περισσότερες συμβάσεις για να λάβουμε λιγότερα κέρδη. Μιλάμε πάρα πολύ, αγαπάμε πολύ σπάνια και λέμε ψέματα πολύ συχνά. Έχουμε μάθει να βγάζουμε τα προς το ζην, αλλά όχι να ζούμε. Έχουμε προσθέσει χρόνια στην ζωή, όχι ζωή στα χρόνια.

Έχουμε πάει στο φεγγάρι και έχουμε γυρίσει αλλά δεν διασχίζουμε τον δρόμο μέχρι απέναντι να γνωρίσουμε τον καινούριο μας γείτονα. Έχουμε κατακτήσει το διάστημα, αλλά όχι τον εσωτερικό μας κόσμο. Έχουμε κάνει μεγαλύτερα πράγματα, αλλά όχι καλύτερα τα πράγματα. Προσπαθούμε να καθαρίσουμε την ατμόσφαιρα έχοντας δηλητηριασμένη την ψυχή μας, έχουμε διασπάσει το άτομο, αλλά όχι τις προκαταλήψεις μας.

Γράφουμε περισσότερο, αλλά μαθαίνουμε λιγότερο, προγραμματίζουμε περισσότερα, αλλά επιτυγχάνουμε λιγότερα. Μάθαμε να βιαζόμαστε, αλλά όχι να περιμένουμε, έχουμε περισσότερα όπλα, αλλά λιγότερο ειρήνη, υψηλότερα εισοδήματα, αλλά χαμηλότερα ήθη, περισσότερα πάρτι, αλλά λιγότερη διασκέδαση, περισσότερα τρόφιμα, αλλά λιγότερους χορτάτους, περισσότερο γνωστούς, αλλά λιγότερους φίλους, περισσότερη προσπάθεια, αλλά μικρότερη επιτυχία.

Χτίζουμε γρηγορότερους υπολογιστές να κατέχουν περισσότερες πληροφορίες, για να παράγουν περισσότερα αντίγραφα, αλλά έχουμε λιγότερη επικοινωνία, οδηγούμε μικρότερα αυτοκίνητα που έχουν μεγαλύτερα προβλήματα, κατασκευάζουμε μεγαλύτερα εργοστάσια που παράγουν λιγότερο. Έχουμε γίνει πολύ σε ποσότητα, αλλά υστερούμε σε ποιότητα.

Έχουμε μπερδέψει την αξία με την τιμή

Στις μέρες μας οι άνθρωποι γνωρίζουν την τιμή όλων και την αξία κανενός.

Αυτή είναι η εποχή της ταχυφαγείας και της αργής πέψης. Ψηλοί άνδρες με κοντούς χαρακτήρες, υψηλά κέρδη αλλά ρηχές σχέσεις. Αυτή είναι η εποχή της ‘παγκόσμιας ειρήνης’ αλλά και του εγχώριου πολέμου, περισσότερο ελεύθερο χρόνο αλλά λιγότερο διασκεδαστικό, υψηλότερα ταχυδρομικά τέλη αλλά πιο αργές υπηρεσίες, περισσότερα είδη τροφίμων, αλλά λιγότερη υγιεινή διατροφή. Αυτή είναι η εποχή των δύο εισοδημάτων αλλά και των περισσότερων διαζυγίων. Αυτή είναι η εποχή των αστραφτερών σπιτιών, αλλά των διαλυμένων.

Αυτή είναι η εποχή των γρήγορων ταξιδιών, των πάνων μιας χρήσης, της τροφής από κουτιά, των σχέσεων μιας βραδιάς, των υπέρβαρων σωμάτων και των χαπιών που κάνουν τα πάντα, μπορούν να σε ευθυμήσουν, να σε ηρεμήσουν ή να σε σκοτώσουν. Αυτή είναι η εποχή που υπάρχει πολύ πράμα στην βιτρίνα και τίποτα στην αποθήκη.

Γιατί επιλέγουμε να ζούμε έτσι;

Αγοράζουμε πράγματα που δεν χρειαζόμαστε

με λεφτά που δεν έχουμε

για να εντυπωσιάσουμε ανθρώπους που δεν συμπαθούμε.

Η αλλαγή ξεκινά με το καθένα. Είμαστε ατομικά υπεύθυνοι για τις πράξεις και την συμπεριφορά μας. Τι είδους κόσμο φτιάχνουμε με τον τρόπο που επιλέγουμε να ζούμε την ζωή μας; 

Μετάφραση Αγγελίνα Αγγελακοπούλου για την Επιστήμη του Πνεύματος 

Μία προσφυγοπούλα από τη Συρία μας συγκινεί..

Για τους υπερήφανους ανθρώπους και για τους δημιουργικούς που δε λυγίζουν μπροστά στις δυσκολίες της ζωής και με κίνητρο την ίδια τη ζωή καταφέρνουν και βρίσκουν τρόπους, μαθαίνουν να αγωνίζονται και βγαίνουν πάντα νικητές, το κοριτσάκι-πρόσφυγας από τη Συρία αποτελεί πρότυπο. Και όχι μόνο οι πρόσφυγες αλλά όλοι εμείς οι Έλληνες που φιλοξενούμε στην πατρίδα μας, στη γειτονιά μας και στο σπίτι μας τους ανθρώπους αυτούς είμαστε πρότυπα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, γιατί δείχνουμε έμπρακτα τα συναισθήματά μας και δε δειλιάζουμε. Δεν επιτιθέμεθα στους άγνωστους, στους ξένους, στους φτωχούς. Επειδή όλοι εμείς πέρα από τις ναρκισσιστικές μας ανάγκες μπορούμε και να μοιραζόμαστε και να δίνουμε και να νοιαζόμαστε αληθινά, καθότι νιώθουμε στο DNA μας το βάρος του ξεριζωμού από την πατρίδα τους και τις οικογένειές τους.

Όλγα Ιωαννίδη

Ένα εφτάχρονο κορίτσι από τη Συρία μας αφηγείται το ταξίδι της στην Ελλάδα.

Παραστάση από την Ψυχοθεραπευτική Θεατρική Ομάδα Anima Vita στο Αρχαίο Στάδιο Ασκληπιειού

 
H Ψυχοθεραπευτική Θεατρική Ομάδα anima vita είναι μια ομάδα ψυχοθεραπείας που οι εργασίες της ορίζονται στο ψυχαναλυτικό πλαίσιο και διαμορφώνονται δια μέσω του θεατρικού λόγου, παράγοντας ένα ζωντανό και δημιουργικό ψυχικό αποτέλεσμα· μια αναπαράσταση επί σκηνής.

Η Ψυχοθεραπευτική Θεατρική μας Ομάδα, λοιπόν, μετά την περσινή ψυχική της ανα-παράσταση με τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη στο θεραπευτικό χώρο του Ασκληπιείου, συνεχίζει την πορεία της και αυτό το καλοκαίρι,

αναπαριστώντας μια ιστορία …

Μια ιστορία που καταδεικνύει τον άνθρωπο-δεσμώτη των ψευδαισθήσεων και

των σκιών…

Μια ιστορία που αναφέρεται στην ασυνείδητη ψυχική κατάσταση 

της τυραννίας του Άλλου….

Μια ιστορία που θυμίζει την ανάγκη του ανθρώπου να κατανοήσει την ανθρώπινη φύση, να κατακτήσει την αλήθεια του εαυτού και της πραγματικότητας.

Μια ιστορία –πρόταση για την κοινωνική ανάγκη της παιδείας, ως απαραίτητο συστατικό μιας κοινωνίας πολιτών που είναι ικανοί να ρυθμίζουν 

το πολίτευμα της ψυχής τους.

Σκηνοθετική επιμέλεια – Μουσική : Βαγγέλης Αυγέρης

Υπεύθυνοι ψυχοθεραπευτικής ομάδας: Πάχος Γ. Νικόλαος - Μωραΐτη Βασιλική

Τηλ. επικοινωνίας: 6980016073 

πηγή: ΑΡΓΟΛΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 

Θέατρο του παραλόγου

της Μαριλένας Καρρά

«Μετά το Άουσβιτς, είναι βαρβαρότητα να γράφει κανείς ποίηση»

T. Adorno

 Υπήρξαν κάποιοι που στους βομβαρδισμούς ολόκληρων πόλεων και στις βιομηχανίες θανάτου εκατομμυρίων ανθρώπων, είδαν το θάνατο του ανθρώπου· του ανθρώπου, ως ιστορικού υποκειμένου που ευαγγελίζεται την πρόοδο ως απόρροια των επιτευγμάτων της λογικής για την συνεχή και αδιάκοπη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης «όλης της ανθρωπότητας». Για εκείνους, λοιπόν, αυτός ο θάνατος δεν είχε τίποτε το λυρικό, ήταν απόλυτα κυριολεκτικός. Είχε φτάσει σα φάντασμα πάνω από τις μεταπολεμικές κοινωνίες και είχε επιλέξει να διαμείνει σ’ αυτές έως ότου κάποιος άλλος λόγος- όχι τόσο Λογικοφανής, όσο ο προπολεμικός- κατασκεύαζε μια δυναμική, ικανή να τον εξοβελίσει.

Οι κυρίαρχοι λόγοι των μεταπολεμικών κοινωνιών δεν μπορούσαν παρά να σταθμίσουν τη ρητορική τους, τάσσοντας την υπό την εξουσία μίας κάποιας πολιτικής στόχευσης. Η θεραπεία των πληγών τους βασίστηκε στην εικόνα της πρόσφατης ιστορίας ως μιας παρένθεσης, ενός βάναυσου εφιάλτη, μιας άδικης μοίρας, ή ακόμη και κάποιας κατάρας. Κανένας από αυτούς τους λόγους δεν επιθυμούσε να ξύσει το επίχρισμα του ιστορικού αφηγήματος και να διαβάσει από κάτω τις ασυνέχειες και τα χάσματα στις ανθρώπινες παρουσίες και απουσίες. Άλλωστε, ποιος επιθυμούσε, δεδομένης της αμελητέας απόστασης από τα συμβάντα που άλλαξαν ανεπιστρεπτί τις ζωές των ανθρώπινων κοινωνιών, να δει ασυνέχειες και χάσματα, αντί των ονείρων και των ευχολογίων για μια καλύτερη ζωή;

Κι όμως, υπήρξαν εκείνοι- μεταξύ άλλων αμφισβητιών των κυρίαρχων λόγων- που δίπλα στα ευχολόγια, τις συναισθηματικές και ψυχολογικές επικλήσεις, καθώς και στις ιαχές- πολεμικές ή ειρηνικές- παρήγαγαν έναν λόγο που βασίζεται στην απουσία και τη σιωπή. Όχι στις λέξεις, αλλά στα κενά διαστήματα μεταξύ αυτών. Όχι στη φωνή, αλλά στην απουσία της. Απουσία συμφιλίωσης, απουσία σύγκρουσης, απουσία κάθαρσης, απουσία επίλυσης, απουσία δράσης- εσωτερικής ή εξωτερικής, και κυρίως, απουσία επικοινωνίας.

Αυτή η κίνηση, ως κίνηση ιδεολογική και καλλιτεχνική, μπορεί να ταυτοποιηθεί υπό τον γνωστό όρο «Θέατρο του Παραλόγου», ενός Νέου θεάτρου που θα γεννηθεί κατά τη δεκαετία του 1940, αποτελώντας επίγονο των κινημάτων της «πρωτοπορίας» και δραματουργών, όπως ο Μπύχνερ, ο Στρίντμπεργκ και ο Πιραντέλο. Ο πιο γνωστός δραματουργός αυτού του Νέου θεάτρου δεν είναι άλλος από τον Σ. Μπέκετ.

Στον Μπέκετ αφαίρεση και αμορφία θα αποτελέσουν τη βάση για την οικοδόμηση του δράματος στα γνωστά του μέρη, δηλαδή στα δραματικά πρόσωπα, το δραματικό χρόνο και χώρο, και κυρίως στη γλώσσα. Τα πρόσωπα δεν έχουν ψυχολογικό υπόβαθρο, ακροβατούν στα όρια της καρικατούρας και, τα συναισθήματα είτε καταργούνται είτε γελοιοποιούνται. Ο χώρος, συμβολικός, χαοτικός ενίοτε και εχθρικός καθώς είναι, επιχειρεί να γίνει- αυτό που ο Α. Καμύ θα πει για το θέατρο του Μπέκετ- «ένας αδιάφορος σιωπηλός κόσμος, όπου η υπαρξιακή αγωνία καταλήγει σε θανατερή ανία». Ο χρόνος έχει μια διττή λειτουργία, από τη μία αναφέρεται σε μια ζωή έξω από τον χρόνο, και από την άλλη τα έργα μπορούν να μεταφερθούν σκηνοθετικά σε μια ορισμένη χρονική στιγμή.

Ενδεχομένως, όμως, η πιο ριζική διαφορά του θεάτρου του παραλόγου από το προγενέστερο του να προκύπτει από την κατάργηση των συμβατικών γλωσσικών κωδίκων. Αδιέξοδοι κύκλοι συζητήσεων, ασυνάρτητοι, θρυμματισμένοι, επαναληπτικοί, ασαφείς, αδιέξοδοι διάλογοι, μονόλογοι χωρίς στόχευση, ψελλίσματα και άναρθροι ήχοι, παύσεις θα γίνουν το μέσο πλεύσης προς την κατάδειξη του «παράλογου της ανθρώπινης ύπαρξης εν τω γίγνεσθαι μέσω εικόνων», όπως θα διατυπωθεί για το εν λόγω είδος από τον Μ. Έσσλιν.

πηγή: http://www.hitandrun.gr/theatrikes-istories-theatro-tou-paralogou/

16/07/2015

Μια ωραία ταφόπλακα δώρο από μια "τσιπραϊκή" παρένθεση; για το λαό.

Καλές οι μεταρρυθμίσεις και αναγκαίες, αλλά αβάσταχτοι οι φόροι για τους απλούς πολίτες και επαγγελματίες.

Με τις υγείες μας

Εξεταστέα - διδακτέα ύλη των πανελλαδικά εξεταζόμενων φιλολογικών μαθημάτων

Εξεταστέα - διδακτέα ύλη των πανελλαδικά εξεταζόμενων φιλολογικών μαθημάτων της Γ΄ τάξης του Ημερήσιου Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2015-2016

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (Γενικής Παιδείας)

Στη διδακτέα-εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου περιλαμβάνεται η ύλη των σχολικών εγχειριδίων:

εκτός από τα εξής:

Η ενότητα: Η πειθώ στο δικανικό λόγο

Η ενότητα: Η Ιστορία του δοκιμίου

To κεφάλαιο: Ερευνητική Εργασία

Στόχος της αξιολόγησης του μαθητή στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι γενικότερα η συνολική αποτίμηση των γλωσσικών του δεξιοτήτων (ως πομπού και ως δέκτη).

Συγκεκριμένα:

Ι. ΔΙΑΒΑΖΩ / ΚΑΤΑΝΟΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ

1. Ο μαθητής απαντά γραπτά σε ερωτήσεις που αφορούν ένα κείμενο.

α) Όσον αφορά το περιεχόμενο ενός κειμένου, επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση να κατανοεί το περιεχόμενο του κειμένου, και συγκεκριμένα :

να διακρίνει:

τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη, επίκληση στο ήθος, επίκληση στην αυθεντία)

τα μέσα πειθούς (επιχειρήματα, τεκμήρια κ.ά.)

το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική-επαγωγική) μιας παραγράφου ή ενός κειμένου

να διακρίνει τους τρόπους και τα μέσα πειθούς:

στη διαφήμιση

στον πολιτικό λόγο

στον επιστημονικό λόγο

να αξιολογεί τα μέσα πειθούς, και συγκεκριμένα:

να ελέγχει την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητα ενός επιχειρήματος

να ελέγχει την αξιοπιστία των τεκμηρίων

να διακρίνει την πειθώ από την προπαγάνδα

να διακρίνει το είδος του δοκιμίου, με βάση:

την οργάνωση / δομή (συνειρμική-λογική)

το σκοπό (απόδειξη μιας θέσης - ελεύθερος στοχασμός)

την οπτική (υποκειμενική-αντικειμενική)

τη γλώσσα του (ποιητική, αναφορική λειτουργία) κ.ά.

να αναγνωρίζει ορισμένα χαρακτηριστικά του δοκιμίου, όπως είναι ο υποκειμενισμός, ο αντιδιδακτισμός, ο κοινωνικός χαρακτήρας, ο εξομολογητικός τόνος κ.ά.

να διακρίνει το δοκίμιο από άλλα συγγενή είδη του λόγου, όπως το άρθρο και την επιφυλλίδα

να εντοπίζει σε ένα κείμενο (δοκίμιο/άρθρο /επιφυλλίδα κ.ά.):

το θέμα

την άποψη του συγγραφέα

τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει την άποψή του

τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση του προβλήματος κ.ά.

να διακρίνει σε ένα κείμενο το καίριο και το ουσιώδες από τη λεπτομέρεια και το επουσιώδες.

β) Όσον αφορά την οργάνωση / δομή ενός κειμένου επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:

να εντοπίζει τα βασικά μέρη (πρόλογο, κύριο μέρος, επίλογο) ενός κειμένου

να χωρίζει το κείμενο σε παραγράφους/νοηματικές ενότητες

να αναγνωρίζει τα μέσα με τα οποία επιτυγχάνεται η συνεκτικότητα και η συνοχή ενός κειμένου (διαρθρωτικές λέξεις, φράσεις κ.ά.)

να επισημαίνει τους τρόπους με τους οποίους οργανώνονται οι παράγραφοι π.χ. με αιτιολόγηση, με σύγκριση και αντίθεση, με ορισμό, με διαίρεση, με παράδειγμα κ.ά.

να διακρίνει την οργάνωση/δομή ενός κειμένου (λογική ή συνειρμική οργάνωση, παραγωγική ή επαγωγική συλλογιστική πορεία κ.ά.).

γ) Όσον αφορά τη γλώσσα ενός κειμένου (λεξιλόγιο, στίξη, μορφοσυντακτικά φαινόμενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες της γλώσσας, ύφος κ.ά.) επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:

να εντοπίζει και να αιτιολογεί επιλογές του πομπού οι οποίες αφορούν τη χρήση:

-     ενεργητικής ή παθητικής φωνής

-     συγκεκριμένου ρηματικού τύπου (προσώπου/χρόνου/έγκλισης)

-     μακροπερίοδου ή μη λόγου

-     παρατακτικού ή υποτακτικού λόγου

-     ρηματικών ή ονοματικών συνόλων

-     αναφορικής ή ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας

-     των σημείων της στίξης

-     λόγιων ή λαϊκών λέξεων, ειδικού λεξιλογίου, όρων κ.ά.

να αιτιολογεί την ορθογραφία λέξεων

να ερμηνεύει λέξεις

να αξιολογεί την ακρίβεια και τη σαφήνεια του λεξιλογίου

να βρίσκει συνώνυμα, αντώνυμα, ομόρριζα, να αντικαθιστά λέξεις ή φράσεις του κειμένου με άλλες, να σχηματίζει με ορισμένες λέξεις φράσεις ή περιόδους λόγου κ.ά.

να χαρακτηρίζει το ύφος του κειμένου, λαμβάνοντας υπόψη την επικοινωνιακή περίσταση (σκοπό, δέκτη, είδος λόγου κ.ά.).

2. Ο μαθητής - με βάση συγκεκριμένο κείμενο - παράγει γραπτό κείμενο. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:

να πυκνώνει ένα κείμενο, να κάνει την περίληψή του

να δίνει τίτλο στο κείμενο ή πλαγιότιτλους σε παραγράφους/νοηματικές ενότητες ενός κειμένου

να οργανώνει το διάγραμμα του κειμένου

να αναπτύσσει ένα κειμενικό απόσπασμα (μια φράση ή ένα επιχείρημα του κειμενογράφου)

να ανασκευάζει τα επιχειρήματα του κειμενογράφου και να αναπτύσσει την αντίθετη άποψη

να μετασχηματίζει ένα κείμενο π.χ. από ένα επίπεδο ύφους σε άλλο κ.ά.

ΙΙ. ΓΡΑΦΩ

Ο μαθητής παράγει κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, το θέμα του οποίου σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με οικείους θεματικούς κύκλους από τη γλωσσική διδασκαλία.

Από τα διάφορα είδη γραπτού λόγου δίνεται έμφαση στην παραγωγή κριτικού–αποφαντικού λόγου, δηλαδή στην παραγωγή κειμένου στο οποίο κυριαρχούν η πειθώ, η λογική οργάνωση, η αναφορική λειτουργία της γλώσσας, π.χ. άρθρου, επιστολής, γραπτής εισήγησης κ.ά.

Στο πλαίσιο της παραγωγής κειμένου θα πρέπει να επιδιώκεται από τον μαθητή:

Α. Ως προς το περιεχόμενο του κειμένου

η συνάφεια των εκτιθέμενων σκέψεων με τα ζητούμενα του θέματος

η επαρκής τεκμηρίωση των σκέψεών του με την παράθεση κατάλληλων επιχειρημάτων

η ανάπτυξη όλων των θεματικών κέντρων

η πρωτοτυπία των ιδεών

ο βαθμός επίτευξης του στόχου που επιδιώκεται με το παραγόμενο κείμενο κ.ά.

Β. Ως προς την έκφραση/μορφή του κειμένου

η σαφής και ακριβής διατύπωση

ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

η επιλογή της κατάλληλης γλωσσικής ποικιλίας ανάλογα με το είδος του κειμένου

η τήρηση των μορφοσυντακτικών κανόνων

η ορθογραφία και η σωστή χρήση των σημείων στίξης κ.ά.

Γ. Ως προς τη δομή/διάρθρωση του κειμένου

η λογική αλληλουχία των νοημάτων

η συνοχή του κειμένου (ομαλή σύνδεση προτάσεων, παραγράφων και ευρύτερων μερών του κειμένου)

η ένταξη του κειμένου στο ζητούμενο επικοινωνιακό πλαίσιο κ.ά.

ΙΣΤΟΡΙΑ (Γενικής Παιδείας)

Από το βιβλίο «Ιστορία του Νεότερου και του Σύγχρονου Κόσμου (από το 1815 έως σήμερα) της Γ΄ Τάξης Γενικού Λυκείου και Δ΄ Τάξης Εσπερινού Λυκείου, Γενικής Παιδείας, των Ιωάννη Κολιόπουλου, Κωνσταντίνου Σβολόπουλου, Ευάνθη Χατζηβασιλείου, Θεόδωρου Νημά, Χάριτος Σχολινάκη - Χελιώτη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ (1815-1871)

1. Το Συνέδριο Ειρήνης της Βιέννης (1814-1815)                                      

2. Τα εθνικά και φιλελεύθερα κινήματα στην Ευρώπη                            

3. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821- Ένα μήνυμα ελευθερίας για την Ευρώπη    

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ:

Οργάνωση και έκρηξη της Επανάστασης, 

Η επανάσταση στις Ηγεμονίες, 

Η εδραίωση της επανάστασης, 

Οι πρώτες αντιδράσεις στην επανάσταση, 

Η εξέλιξη της Επανάστασης

4. Το ελληνικό κράτος και η εξέλιξή του (1830-1881)                               

5. Το Ανατολικό Ζήτημα και ο Κριμαϊκός Πόλεμος                                  

6. Η Βιομηχανική Επανάσταση                                                                  

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. ΑΠΟ ΤΟΝ 19Ο ΣΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ (1871-1914)

1.Η ακμή της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας                                            

3. Προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας                           

4. Εθνικά κινήματα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη                                  

5. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913)                                                   

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Ο Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ. Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

1. Η δεκαετία 1920-1930                                                                         

2. Εσωτερικές εξελίξεις στην Ελλάδα (1923-1930)                                 

3. Η διεθνής οικονομική κρίση και οι συνέπειές της                            

4. Η Ελλάδα κατά την κρίσιμη δεκαετία 1930-1940                              

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε. Ο Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ                              

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ: 2. Η επικράτηση της Γερμανίας στην ηπειρωτική Ευρώπη και η επέκταση του πολέμου (1939-1942)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ. Ο ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ                                   

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών

A. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) "Διόφαντος".

1. Εισαγωγή:

Ι.Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ:

Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.

Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη.

ΙΙ.Ο ΠΛΑΤΩΝ:

Κεφ. Ε1: Ο βίος του

ΙΙΙ.ΠλάτωνοςΠρωταγόρας:

α) (Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσωπα: «Εισαγωγή…» έως και «Η απάντηση του Πρωταγόρα και ο μύθος για τη δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας»)

β) (Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου)

IV.Πλάτωνος Πολιτεία: Εισαγωγή στην Πολιτεία

α) (1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις, 2. Η συγγραφή της Πολιτείας και 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου)

β) (6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλάκων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς, 13. Η δικαιοσύνη και 14. Οι φαύλες πολιτείες).

γ) (Η αλληγορία του σπηλαίου).

V.ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (Βίος και έργα):

α) («Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης-Λίγα λόγια για την καταγωγή του» και «Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια»).

β) («Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: δάσκαλος του Αλεξάνδρου», «Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο» και «Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα-Το τέλος της ζωής του»).

VI.Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια, Εισαγωγή (ολόκληρη)

VII.Αριστοτέλη Πολιτικά,Εισαγωγή (ολόκληρη)

2. Κείμενα:

Ι.ΠΛΑΤΩΝ

Πρωταγόρας: οι ενότητες 1, 2, 3, 4, 5, 6 και 7.

Πολιτεία: οι ενότητες 11, 12 και 13.

ΙΙ.ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ηθικά Νικομάχεια: οι ενότητες: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 και 10.

Πολιτικά: οι ενότητες: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20.

B. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνασίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, έκδοση 2015.

β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου «Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας», έκδοση 2015 (ενότητες 1 - 21).

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών

Από το βιβλίο “Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας” της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Γ. Μαργαρίτη, Αγ. Αζέλη, Ν. Ανδριώτη, Θ. Δετοράκη, Κ. Φωτιάδη.

Ι. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ  

A. Η Ελληνική οικονομία μετά την Επανάσταση

Β. Η Ελληνική οικονομία κατά το 19ο αιώνα 

Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα

ΙΙ. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ                              (1821-1936)

     Β. Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880)

     Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909)

     Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922)

ΙΙΙ. ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

   Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα (Εισαγωγή)

   Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα (Εισαγωγή)

  Α. Προσφυγικά ρεύματα κατά την περίοδο 1914-1922

   Β. Μικρασιατική καταστροφή

   Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων

   Δ. Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση

   Ε. Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα

ΙV. ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ.

Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

ΛΑΤΙΝΙΚΑ

Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών

Από τα δύο σχολικά εγχειρίδια Λατινικών των Μ. Πασχάλη και Γ. Σαββαντίδη του Γενικού Λυκείου

Τα κείμενα των ενοτήτων και τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:

ΚΕΙΜΕΝΑ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ & ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Κειμ.3 Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό των κειμένων 1, 2, 3

Κειμ.5 Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό των κειμένων 4,5

Κειμ.6

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένου 6

Κειμ.7

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένου 7

Κειμ.11

Μετάφραση

Γραμματική κειμένων 8, 9, 10, γραμματική-συντακτικό κειμένου 11

Κειμ.13

Μετάφραση

Γραμματική κειμένου 12, γραμματική-συντακτικό κειμένου 13

Κειμ.14

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένου 14

Κειμ.15

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένου 15

Κειμ.20

Μετάφραση

Γραμματική κειμένου 16, γραμματική-συντακτικό κειμένων 17, 18, 19, 20

Κειμ.21

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένου 21

Κειμ.24

Μετάφραση

Γραμματική κειμένου 22, γραμματική- συντακτικό κειμένων 23, 24

Κειμ.25

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένου 25

Κειμ.27

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένων 26, 27

Κειμ.29

Μετάφραση

Γραμματική-συντακτικό κειμένων 28, συντακτικό κειμένου 29

Κειμ.31

Μετάφραση

Συντακτικό κειμ.30, 31

Κειμ.34

Μετάφραση

Γραμματική &συντακτικό κειμ.32, 33, 34

Κειμ.36

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένων 35, 36 και 49 (μόνο ο προσδιορισμός του σκοπού)

Κειμ.38

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένων 37, 38

Κειμ.42

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένων 39, 40 (μόνο οι εναντιωματικές), 41( μόνο οι απλές παραβολικές), 42

Κειμ.43

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένων 43 και 46 (μόνο επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις)

Κειμ.44

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένου 44 και γραμματική κειμένου 50

Κειμ.45

Μετάφραση

Συντακτικό κειμένου 45